Gün Geçtikçe Yok Olan Bu Meslekler Ölmesin

Kuşaktan kuşağa aktarılan unutulmaya yüz tutmuş meslekleri icra eden Safranbolu Tarihi Eski Çarşı esnafları, sanatlarını devam ettirecek bir nesil istediklerini anlattı.

Safranbolu Birlik Haber Gazetesi geçtiğimiz günlerde Safranbolu Tarihi Eski Çarşı esnafları ile röportaj gerçekleştirdi.

Gerçekleştirilen röportajda esnaflar, yıllardır kuşaktan kuşağa aktarılarak yaşamını sürdüren meslekleri icra ettiklerini, sanatlarının unutulmaması için çabalarını ve sanatı devam ettirecek bir neslin yetişmesi gerektiğini dile getirdiler.

‘Safranbolu’da Sahip’ Projesi Meslekleri Yaşatıyor

Tarihi Eski Çarşı’da sıcak demir işçiliği ve osmanlı kilitçiliği yaparak yaşamını sürdüren esnaf, baba mesleği olarak devam ettiğini söyleyerek Safranbolu’da Sahip projesinden bahsettiği konuşmasında, “Sıcak demir işçiliği ve Osmanlı kilitçiliği yapıyoruz. Safranbolu’nun Demirciler Çarşısında bulunuyor yerimiz. Safranbolu’daki yaşayan tek arasna da burası. Ben baba mesleği olarak devam ediyorum yaşımda genç yaşıtlarıma nazaran. Kaymakamlığımızın ’ Sahip’ projesi var oradan bir çırak gönderdiler. Ona da bu işi öğretiyoruz yeni bir proje. Buradan Kaymakamımıza da teşekkür ediyoruz şu an İnşallah devam eden kişiler var.” ifadelerini kullandı.

“İnşallah biz de katkıda bulunacağız, bu iş devam edecek”

Bir diğer Safranbolu Tarihi Çarşı Esnafı Yemenici Erhan Usta, Karabük Valiliği ve Safranbolu Kaymakamlığı tarafından yürütülen çalışmalarla, unutulmaya yüz tutmuş mesleklerin bitmemesi için çabala gösterildiğini dile getirerek, “Sayın Valimizin önderliğinde Sayın Kaymakam Beyimiz, çırak konusunda en son bir tane kalaycıya çırak verdi. Kalaycı, bakırcı, yemenici bunların yanına valimizin önderliğinde kaymakam beyimiz böyle bir projesi var. İnşallah biz de katkıda bulunacağız bu iş devam edecek. Biz de elimizden geleni yapacağız. Kaymakam beyimiz sağ olsun bu işin üstünde ciddi bir şekilde duruyor. Biz elimizden geleni yapacağız durum bunu gösteriyor şu anda. Safranbolu’da bakırcı, kalaycı, yemenici ve sobacı bunlar bitmiş zaten hepsi son ustalar. Bunların yanına biraz eleman verilecek. İnşallah sanat devam edecek. İnsanların el sanatına biraz değer verip bir katkıda bulunmaları iyi olur. Biz kışın yapıyoruz, yazın gelen misafire veriyoruz. Tabii el emeğine biraz daha özen göstermek, biraz daha gelen misafirimiz baksın en azından destek olsun önemli bunlar.” dedi.

“Bize kesinlikle devlet tarafından destek sağlanmalı”

Demircilik mesleğinde 5. 6. Kuşak olarak devam ettiğini dile getiren bir başka Safranbolu Tarihi Eski Çarşı Esnafı, vergi, sigorta yönünden sorunlar yaşadıklarını dile getirdiği konuşmasında, “Daha önce burada biz 15e 20’ye yakın Demirci vardı şu anda 3 kişi kaldı. Benim yaşım 57 ben 5 veyahut da dedemin anlattığına göre 6. kuşağım ama benden sonra yok. Ben şurada yapacağım 3 sene 5 sene o da Allah ömür verirse. Bundan 10 sene sonra burada bilemediğin 15 sene sonra bir tane demirci bulamazsınız. Nasıl yukarı caddede semercisi, yemenicisi  bunlardan hiç kimse kalmadıysa demircilikte bitti. Bize kesinlikle devlet tarafından destek sağlanmalı. Bu zamana kadar bir çırak aldık, ertesi gün sigortasını yap. Ben Bağ-Kur’umu ödeyemez durumdaydım zamanında ve bunlarla ilgili devletimizden destek istiyoruz yani başka bir şey istemiyoruz. Sanat okulundan çırak göndersinler. Biz yetiştirelim elimizden geleni yapalım ki şu sanat ölmesin. Bitti bundan sonra yapacak kimse yok. Dedelerimin kemikleri sızlayacak. Ben yarın bunların hepsini hurdacıya vereceğim. Yapamayınca ne yapacağım nasıl nalbantlar yok olduysa, biz de yok olduk.” dedi.

“Öğreteyim ben yapamaz olunca anahtarı vereyim gideyim”

Gençlerin bu mesleklere yönelmesi gerektiğini belirten demirci esnafı, “İnşallah birileri çıkar da bir gençler heveslenir, yetiştirilir. Gelsin şuraya ya ben hiçbir şey istemiyorum.  Öğreteyim ben yapamaz olunca anahtarı vereyim gideyim ama yapsın biri. Bu sanat güzel, ben 45 senedir bu iş yapıyorum. Çoluk çocuk büyüttüm, okuttum, everdim. Allah’a şükür durumum iyi. Para kazandırıyor yani ama ter görüyorsun halimi.” dedi.

“Muhasebeci parası yetiyor”

Geçtiğimiz Ramazan Bayramı’nda Alman Konsolosluğu’ndan yetkili birisinin geldiğini aralarındaki konuşmayı anlatan demirci esnafı, her ne kadar basit usüle tabi olsalar da evrak ve muhasebeci ücretinden yakındığı konuşmasında, ”Bayramda buraya Alman Konsolosluğu’ndan biri geldi bizim gibi Türkçeyi çok güzel konuşabilen birisi, benim yabancı dilim yok. O arada alışveriş yaptı. Dedim ki ‘Fişini kesivereyim size.’ Şöyle baktı ‘Siz vergi mükellefi misiniz?’ dedi. ‘Evet’ dedim. ‘Basit usul, vergimiz yok cüzi sayılır.’ dedim. ‘Hayır, hayır’ dedi. ‘Kesinlikle el sanatlarında bizim ülkemizde hiç vergi alınmaz ki? Daha maaş bağlanır devletten. Sen bunu devam ettir ölmesin bu sanat. Daha size bir asgari ücret üzerinde maaş bağlanır katkı için. Bunu devletinize iletin ki bu sanatlar, Türkiye’de ben çok yere gittim, hiçbir yerde rastlamadığımız iller ilçeler oldu yine burada 4-5 kişi varsınız şu anda buna destek olunması lazım. Ben bunu bizzat bakanlıklarla görüşeceğim yani benim söylemem olmaz ama yine de bir öneri olarak görüşeceğim.’ dedi. Ben para falan istemiyorum. Şuraya geldiğim vakit beni esnaf odasındaki, fişiyle, faturayla, şunla bunla uğraştırmanın bir anlamı yok. Vergi vermiyorum ki, devlet almıyor vergiyi alıyor dese yalan olur. Muhasebeci parası yetiyor senede 7-8 bin TL. Yazık o da yazık boşa giden para. ” dedi.

Geçtiğimiz aylarda Karabük Valisi Mustafa Yavuz’un talimatı ile  Safranbolu Kaymakamı Şaban Arda Yazıcı önderliğinde Unutulmaya Yüz Tutmuş El Sanatları (SAHİP) Projesi’nin tanıtımı gerçekleştirilmişti. Projede Safranbolu’da icra edilen ve aynı zamanda unutulmaya yüz tutmuş 7 el sanatının gelecek nesillere usta çırak ilişkisi ile aktarılmasını amaçlanıyor. Yaptığımız görüşmelerde de ustaların projeye sahip çıkacağı görülüyor.

Kaynak: S. Oğuzhan Doğan - S. Can Kuru - F. Efe Çetin