KALEMDEN DÖKÜLENLER

Değerli okuyucularımız, mübarek Ramazan ayı içerisindeki üçüncü cumamızın hayırlara vesile olmasını, Ramazan ayının ruhuna erenlerden olmamızı Yüce Allah’tan niyaz eder, hepinize hayırlı, mutlu, bereketli günler dilerim.

Bugün yaklaşmakta olan 14 Mayıs Genel Seçimleri ile ilgili seçim sistemi hakkında sizlere bilgilendirmede bulunarak kısa bir Karabük değerlendirmesi yapacağım.

Değerli okuyucularımız, bilindiği üzere 2018 yılında yapılan Genel Seçimler ile bu yıl yapılacak Genel Seçimler arasında yasa değişikliği sebebiyle sistem farklılıkları yaşanacak. Söz konusu sistem farklılıklarının en temelinde parti oyu ve ittifak oyu mevzusu yatıyor. 14 Mayıs tarihinde gerçekleştirilecek olan Genel Seçimlerde ittifak olarak seçime giren partilerin ittifak oyu toplamları %7’i geçtiği takdirde ittifak içerisindeki bütün partiler barajı geçmiş sayılıyor. Baraj için ittifak oyları kurtarsa da milletvekilliğinde ittifak oyları değil partilerin kendi oyları hesaplanarak milletvekili sayıları ortaya çıkacak.

Bu seçimde oyu fazla olan parti fazla milletvekili çıkaracak.

Bu seçimde ortak listesi fazla oy alan partiler fazla milletvekili çıkaracak.

Söz konusu değişimi Karabük’te ele alalım. 2018 seçimlerinde bu sistem olsaydı milletvekili dağılımı nasıl olurdu? Sorusuyla başlayalım.

24 Haziran 2018 seçimleri ile ilgili olarak Yüksek Seçim Kurulu (YSK)’dan aldığım verilerde Karabük’te seçime katılım oranı %87,72 ile gerçekleşmiş ve 176 bin 018 seçmenin 154 bin 405’i sandık başına gitmişti. Geçerli oy sayısı 150 bin 57 olarak tespit edilmiş ve buna ilaveten gelen yurtdışı geçerli oylarıyla beraber Karabük Genel Seçiminde 154 bin 703 seçmen karar mercii olmuştu.

Seçimlerde

AK Parti il genelinde 80 bin 848 oy almış ve yurtdışı oylarıyla toplamda 83 bin 252 oy,

MHP il genelinde 20 bin 635 oy almış ve yurtdışı oylarıyla toplamda 21 bin 007 oy almıştı.

Cumhur İttifakı Karabük’te toplamda 104 bin 259 oy alarak en yüksek oy alan ittifak olmuş ve 2 milletvekili çıkarmıştı.

CHP il genelinde 24 bin 947 oy almış ve yurtdışı oylarıyla toplamda 25 bin 772 oy almıştı.

İYİ Parti’nin il genelinde 18 bin 641 oy almış, yurtdışı oylarıyla toplamda 18 bin 829 oy almıştı.

Saadet Partisi’nin il genelindeki oyu ise 2 bin 625, yurtdışı oylarıyla toplamda 2 bin 660 oy almıştı.

Millet İttifakı Karabük’te toplamda 47 bin 261 oy alarak ittifak olarak 1 milletvekili çıkarma hakkı kazanmıştı.

Millet İttifakının kazanmış olduğu milletvekili ise ittifak içerisinde en yüksek oy alan partiye verilmişti.

Sistem böyle ike önümüzdeki seçimde ortak listeler olmadığı takdirde her parti kendi oyuna göre milletvekili çıkaracak.

Yani nasıl olacak dersek 2018 seçimlerindeki oylara göre hazırladığım tabloyla size bu durumu açıklayayım.

Ancak burada geçen seçimlerde henüz siyaset arenasında olmayan veya Karabük’te bir ivme başlatmamış olan partiler ve partililer bana kırılmasınlar. Her parti kendi için iddialıdır. Her parti en yüksek oyu almak ister ve bunu açıklar. Ancak bir gerçeklikte vardır.

Bu sistem oy oranı yüksek partiyi veya ortak listeyi uçuracak.

Yeni sistemdeki hesaplama aslında geçmiştekilerden çok da bir farkı yok. 1. milletvekili için mevcut oyu en yüksek olan parti alır, 2. Milletvekili için ilk milletvekilini alan partinin oyu 2’ye bölünür, diğer partilerin mevcut oylarına bakılır. Şayet başka bir partinin oyu 1. Milletvekili alan partinin yarı oyundan fazlaysa milletvekilliği o partiye gider. Değilse en yüksek oyu alan parti 2. Milletvekilini de çıkarmış olur. En yüksek oyu alan parti 2 milletvekili aldıysa 3. Milletvekili için toplam oyu 3’e bölünür. Şayet bu bölüm sonrasındaki oyu veya oranı diğer partilerin aldıkları oydan fazla ise en yüksek oyu alan parti 3 milletvekilini de çıkarmış olur.

Bu durumu şöyle özetlersek 2018 seçimlerinde ittifak olarak Cumhur İttifakı 2, Millet İttifakı 1 milletvekili çıkarmış ve ittifaklar içerisinde oyu fazla olan parti milletvekili adayını meclise göndermişti.

Bu tabloya göre yani yeni sisteme göre bakarsak AK Parti Karabük’te 3 milletvekilini kıl payı kazanıyor. Kıl payı dememin sebebi CHP’nin tablodaki oyu 1 milletvekili almaya yakın. Tabi bu tablo örnektir. 2018’den 2023’e çok fazla zaman geçmiş ve belediye seçimlerinde de sürpriz sonuçlar ortaya çıkmıştır.

Buna ilaveten İYİ Parti’nin girmiş olduğu ilk seçim olmasına karşın Karabük’te belirli bir seviyenin üstünde teveccühe sahip olduğu da sonuçlarda görülmüştür.

Aday adaylarından kim aday olacak? Artık partililerin tavrı değişiyor. Partililer tam bir itaat ve sadakatten, artık yeter, bu aday olmaz deme noktasına gelmeye başlıyor. Bu seçimde Karabük’te partilerin Genel Başkanları değil adayları etkili olacak gibi gözüküyor.

Seçim yorumlarına şuanlık fazla girmek istemiyorum. Karabük çok şeye gebe. Bekleyip göreceğiz. Listeler yakın zamanda netleşecektir.

Ortak liste konusunda da sizlere kısa bir bilgi vereyim. Örneğin bu tabloya göre CHP ve İYİ Parti ortak listeyle saha çıkmış olsa 2018 Genel Seçimlerinde olduğu gibi 1 milletvekilini kazanabilirler. AK Parti ve MHP ortak listeyle gitmiş olsa 3 milletvekilini açık ara şekilde kazanmış olurlar.

Karabük’te her partinin milletvekili çıkarma şansı olduğu gibi pek çok fırsatı geri tepme şansı da var. Ortak liste yapılırsa nasıl olur? Hangi parti 1. Sırayı alır? Ortak listede sıralama nasıl olur? Ortak liste adayları kimler olur? Karabük’te çok farklı faktör ve ihtimal var. Genel Merkezler bazında, halk nezdinde, geçmiş seçim istatistikleri gözönüne alındığında, vatandaşın adaylara bakış açısı gibi gibi pek çok faktör var.

Örneğin sayısal olarak bakarsak CHP, İYİ Parti’nin büyük desteğiyle her ne kadar istifa etmiş de olsa 1 milletvekili, 1 belediye kazanmış durumda. Yani Karabük’te CHP’nin 1 vekili, 1 başkanı var. İYİ Parti’nin kazanmış olduğu bir belediye veya vekillik yokken Karabük’te İYİ Parti’nin geleceği CHP’den daha parlak. Ortak liste yapıldığında CHP kazanımlarını ortaya koyar ve bu mantıkta 1. Sırada CHP’li, 2. Sırada İYİ Parti’li aday olursa Karabük’te neler olur iyi düşünmek gerekir. CHP bu mantıkla bakmayıp ağırlığının muhafazakar ve sağ görüşte olan Karabük’te 1. Sırayı İYİ Parti’ye verirse nasıl olur? Seçimler daha mı iddialı geçer? Bunu partilerin yerel ve genel yöneticileri iyi düşünmesi gerekir. Adayların önemli olduğunu kamuoyunda herkesin vurguladığı gibi ben de vurguluyorum. Bu seçimin sonucunu Karabük’te adaylar belirleyecek.

Geçmişte MHP’nin Karabük’te milletvekili kazandığını, sayısal olarak bakıldığında Karabük Belediyesi’nde 3 dönemdir MHP bayrağının taşındığını, Yenice, Yortan Belediyelerinde de MHP bayrağının asıldığını göz önünde bulundurmak gerekir. Karabük’te her şeyin olabileceğini, adayın, partilerin stratejilerinin seçimi farklı sonuçlandırabileceğini görmek gerekiyor.

Çok kısa zamanda adayların belirli olmasıyla puslu hava kalkacak. Siyaset meydanı hızlanacak.

Değerli okuyucularımız, fırsat buldukça sizlerle düşüncelerimi paylaşmaya devam edeceğim. Hepinize hayırlı, mutlu, sağlıklı günler dilerim. Allah’a emanet olun.